31 Temmuz 2022 Pazar – Milliyet – Alice
Film festivali nedeniyle dört gün geçirdiğim Gemlik’te gezmedik yer kalmadı. Gittiğim yerler arasında Narlı ve Umurbey de vardı. İki yere dikkat çekmemin tek sebebi var; o da ev kadınlarının açtıkları yeme içme yerleri.
Çevremden biliyorum, birçok kadının hayali, kendi yaptıkları ürünleri satacakları bir kafe açmak. Gemlik’te bu işin en eskisi ve en popüleri olan iki yere gidip, anlatacakları, kafe açma peşindeki kadınlara ışık tutar umuduyla iki derneğin başkanıyla konuştum.
Gemlikli ev kadınlarının ilk açtıkları, 2015’te kurdukları Narlı Köyü Kadınları Kalkındırma Derneği’nin kahvaltı yeri.
Zeynep Başaran, Hülya Yavuz, Şahver Ölmez, Şahver Tunca, Şengül Can, Jale Çavdar, Sedef Özdemir ve Süheyla Ünal, derneği kurduktan sonra taşımalı eğitim sistemi nedeniyle kapanan Narlı Köyü İlköğretim Okulu’nu kiralayıp burada kendi yaptıkları çiğ börek, mantı, gözleme, tarhana, salça, zeytinyağı, lor ve reçelleri satmaya ve deniz manzaralı okulun bahçesinde kahvaltı vermeye başladı.Müşterilerin kahvaltıda yediği gözlemeden pişiye mutfakta pişen her şeyi kendileri yapan dernek üyelerinden en genci 37 yaşındaki Sedef Özdemir gibi 72 yaşındaki Süheyla Ünal da her gün mesai yapıyor işletmede.
Aylık kazançları ne?
Sekiz ortağın aylık kazancı ne? Dernek Başkanı Zeynep Başaran’ın bu soruya verdiği yanıt şu:
“Her ay ne kadar kâr ettiysek onu paylaşıyoruz. Sekiz kişiyiz ama kazancımızı dokuza bölüp, bir payı derneğe bırakıyoruz. Ayda kişi başı dört bin lira civarında para geçiyor elimize. Yaptığımız mesaiye göre çok bir para değil ama derneği kurup burayı açana kadar hiçbirimizin ev kadını olarak bir kuruş geliri yoktu. Şimdi az da olsa para kazanıyor, evde oturup televizyon izlemek yerine ürettiklerimizi insanlarla paylaşıyoruz.”
Gemlik’teyken mutlaka gidip, görmem lazım dediğim diğer kadın girişimcilerin yeri merhum Cumhurbaşkanlarımızdan Celal Bayar’ın mezarının bulunduğu Umurbey’deydi. Umurbey Kadın Girişimi Derneği’nin yeri Umurbey’in meydanında.
Onların hedefi farklı
Narlı’daki kadınlarla Umurbey’dekilerin yiyecek işine girmelerinin temel sebepleri gibi hedefleri ve menüleri de farklı.
Kimler mi onlar?
Nesrin Ünlü, Ayşe Özen, Bahar Kaynatma, Ümran Güneşdoğdu, Özlem Kapçı, Süheyla Erkan, Filiz Arıdil, Hacer Aydın, Nihan Ceviz, Emine Karcı, Oya Temel, Güler Duran, Eyübe Anar, Aynur Özkan, Ayşen Dağdelen, Melek Keskin, Asuman Öğüt ve Habibe Erkan.
Dernek üyelerinden en genci 36 yaşındaki Nihan Ceviz, en büyüğü ise 67’sindeki Ayşen Dağdelen.
18 ev kadınının örgütlenip 23 Nisan 2019’da böyle bir yer açma amaçlarını Umurbey Kadın Girişimi Dernek Başkanı Nesrin Ünlü şöyle anlattı: “Hedefimiz kadınlarımızın sosyal hayata katılması, unutulmaya yüz tutmuş lezzetlerin tekrar gün yüzüne çıkması, zeytinyağıyla yaptığımız tatlı ve kurabiyeleri tanıtmaktı. Çarşıdan bile geçmeyen kadınlarımızı çarşıya çıkarttık. Tüm esnafımız yanlarına kadın çalışan aldı.”
Üniversitelilere burs
Nesrin Ünlü’ye hemcinsleriyle birlikte yaptıkları ürünleri sordum. Zeytinyağlı sarma, mantı, çörek, baklava gibi birçok kafenin menüsünde yer alan ürünlerin yanı sıra iddialı oldukları diğer yiyecek ve tatlıları şöyle sıraladı:
“Duduk hamuru, Ramazan helvası, Zulbiye, Kartalaç, Cennet künkü, Kesme çorba, Ot köftesi, Kalıp tatlısı.”
Para kazanmaktan çok Umurbey kadınlarını sokağa çıkarmak, üretime katkı sağlamak peşindeki girişimciler, masrafları çıktıktan sonra kalan parayı paylaşıyor. Umurbey’dekilerin ayda eline geçen para Narlı’dakilerden daha az. Çünkü ortak çok ve aralarında iki tıp, bir dişçilik olmak üzere altı öğrenciye yıl boyunca her ay 600 lira burs veriyor, bayramlarda çocukları giydiriyor, LÖSEV gibi dernek ve vakıflara da bağış yapıyorlar.
GÜNÜN SÖZÜ
“Ne para istiyorum ne de pul. Tek istediğim yalansız bir kul.” (Özdemir Asaf)