28 Mart 2023 Salı – Milliyet – Alice
Sosyolog Burcu Eyüboğlu, telefon açıp, “Okuduğum iki kitap tam sana göre…
Okursan, yazacak bayağı konu bulursun” dedi. Buluştuğumuzda verdiği kitaplar Sibel Öz’ün ‘Oyuncu-Yeşilçam Yıldız Sisteminde Bir Anti Yıldız: Adile Naşit’ ile Hakan Güngör’ün ‘Biz Güzel Bir Aileyiz’di…
Hakan Güngör’ün ‘Yeşilçam Aile Filmlerinden Hiç Bilmediğiniz Sırlar, Anılar, Ayrıntılar’ı yazdığı ‘Biz Güzel Bir Aileyiz’i hafta sonu okudum.
2019’da çıkan kitap, aslında filmleri üzerinden ünlü yapımcı, yönetmen ve senarist Ertem Eğilmez’i anlatan bir yayın…
Güngör’ün kitabı sayesinde bilgilerimi tazeledim ve Eğilmez hakkında birçok yeni şey öğrendim.
Sinema 18’inci işi
Ertem Eğilmez’in 18’inci işiymiş sinema… Bakkallıktan matbaacılığa, langırt işinden eğlence mekanı işletmeciliğine girdiği 17 işin çoğunu batıran Eğilmez, 97 filmin yapımcısı, beş filmin senaristi, 44 filmin de yönetmeni… Eğilmez’in imza attığı yapımlar arasında ‘Hababam Sınıfı’ ve ‘Şaban’ serileri, ‘Çöpçüler Kralı’, ‘Mavi Boncuk’, ‘Kibar Feyzo’, ‘Banker Bilo’, ‘Neşeli Günler’ ve ‘Arabesk’ gibi iyi gişe yapan ve birçok kült film var.
Türk sinemasının ünlü yönetmen ve senaristlerinden Metin Erksan’ın, “Hayatını film haline getirsinler. Müthiş hırslı bir adamdı. Müthiş hayat hikâyesi var” dediği Eğilmez’in farklı kişiliğini yansıtan birkaç örnek aktarayım:
Eğilmez’in Tarık Akan ve Halit Akçatepe’li filmi ‘Canım Kardeşim’, sinema eleştirmenlerinden bolca övgü, Antalya Film Festivali’nde de ‘En İyi Yönetmen’, ‘En İyi İkinci Film’, ‘En İyi Görüntü Yönetmeni’ ve ‘En İyi Müzik’ ödüllerini kazanır, ama sinemada iş yapmaz.
İzleyince ağladı
Eğilmez, filminin iş yapmamasının sorumlusu olarak kendisini görür ve şu özeleştiriyi yapar:
“Film, seyircinin seveceği bir hikâyeye sahip değildi ve kadın kahramanı yoktu. Madem gecekonduda bir dramı anlatıyordum, ne kaybederdim oğlanın sevdiği bir kız olsaydı? Çocuk yerine kız olurdu hasta… Çünkü kadınlar aşk hikâyesi dinlemekten hoşlanıyorlar.
Ödül kazanmak dünyanın en kolay işi.”
‘Canım Kardeşim’ televizyonda yayınlandığında filmi babasıyla izleyen Ferdi Eğilmez’in o güne dair kitapta anlattıklarıysa şöyle:
“Film bitti, babam ağladı. ‘Nefret ediyorum bu filmden… İnsan sinemacı olarak bu kadar kötü kalpli olabilir mi? Bu kadar mutsuz gönderilir mi seyirci? Adamın hem parasını alacaksınız cebinden hem de böyle göndereceksin. Allah benim belamı versin.”
Kolektif çalışma
Gümüşsuyu’ndaki bir apartmanın bahçe katını Arzu Film’in üretim merkezi olarak kullanan, sabah 9’dan akşam 5’e çekecekleri filmin senaryosu üzerinde çalışan ‘ortak akıl’a ve ‘kolektif çalışma’ya inanan bir sinemacıydı, ama sert kuralları vardı. Saat 9’da kapıyı kapattırır, bir dakika geç kalan giremezdi.
Bu ‘mektep’ veya ‘dergâh’ın müdavimleri arasında Sadık Şendil, Yavuz Turgul, Barış Pirhasan, Ümit Ünal ve Gani Müjde gibi senaristler ile Zeki Alasya, Metin Akpınar, Kemal Sunal, Halit Akçatepe ve Müjde Ar gibi starlar da vardı.
Saatli bomba gibi
Emel Sayın’a göre, ‘Mavi Boncuk’ ve ‘Yalancı Yarim’de çalıştığı Eğilmez, “Çok zeki, çok komik, ama bir o kadar da asabi ve ne zaman patlayacağı belli olmayan saatli bomba gibi”ydi..
Senaryolarını filmde oynatacağı insanların katkısıyla oluşturan, rol verdiği birçok oyuncuyu ‘yıldız’ yapan Eğilmez, çocukları; Ferit, Ferdi, Alev ve Canan’ın isimlerini, çektiği filmlerde karaktere veren bir baba…
Eğilmez, dünyada yedi kitap olan ‘Mike Hammer’ serisini Türkiye’de Kemal Tahir’in katkısıyla 10’a çıkaran bir yayıncı, öğrenciyken Nazım Hikmet’in hapisten çıkarılması için toplanan binlerce imzayı unuttuğu taksiyi bulana kadar Ankara’nın altını üstüne getiren, 1945’teki ‘Tan Matbaası baskını’na katılan bir eylemci ve renkli kişilikti.
NOT: Kitaptaki Emel Sayın’la ilgili çarpıcı konuyu ise perşembe yazacağım.
GÜNÜN SÖZÜ
“Aklın güzelliği dil ile, dilin güzelliği söz ile, kişinin güzelliği yüz ile, yüzün güzelliği göz ile…” (Yusuf Has Hacip)
